ژئوممبران، محصولی ژئوسنتتیک و ورقهای از جنس پلیمر است که جایگزین خوبی برای روش‌های قدیمی ایزولاسیون یا عایق‌بندی مانند بتن و سیمان محسوب می‌شود. این ورق نیازی به زیرسازی ندارد و به‌طور مستقیم بر بسترهای خاکی قرار می‌گیرد. انتخاب و خرید ورق ژئوممبران مناسب از بین انواع مختلف این محصول در پروژه شما از تولید کننده ژئوسنتتیک، به بررسی دقیق نیاز دارد و یکی از عوامل مهم که تاثیر زیادی در طول عمر و عملکرد پروژه‌های ساخت‌وساز، کشاورزی، معدنی و… دارد، رنگ ورق است. پرکاربردترین ورق‌ها به رنگ آبی و مشکی تولید می‌شوند. در این مقاله قصد داریم درباره تفاوت ژئوممبران مشکی و آبی، مزایا و کاربردهای هر یک از آن‌ها صحبت کنیم.
ورق ژئوممبران چیست؟
ورق ژئوممبران، ورقهای پلیمری و عایقی نفوذناپذیر و مقاوم در ضخامت‌های بین ۰.۷۵ تا ۳ میلی‌متر است که بر پایه پی‌وی‌سی نرم، پلی وینیل کلراید یا پلی‌اتیلن و با استفاده از روش اکستروژن تولید می‌شود. ۹۶ درصد از مواد تشکیل‌دهنده این ورق از رزین پلی‌اتیلن، ۳ درصد آن از مستربچ و ۱ درصد باقیمانده از آنتی‌اکسیدان تشکیل شده است. در روش اکستروژن این مواد اولیه را به‌همراه مواد دیگری مانند کربن سیاه، پلاستیک‌سازها و روان‌کننده‌ها ترکیب کرده و به شکل ورقه‌های نازکی درمی‌آورند.
بر اساس استانداردهای سازمان بین‌المللی ISO، تولیدکننده‌ها برای سنجش ویژگی‌هایی مانند میزان کشش، استحکام، مقاومت، نفوذناپذیری و مقاومت در مقابل سوراخ‌شدن باید آزمایش‌های گوناگونی را روی این نوع ورق انجام دهند؛ زیرا این محصولات در صنایع مهمی کاربرد دارد و حتما باید در برابر عواملی مانند اشعه ماوراءبنفش، اکسیدکننده‌های محیطی، واکنش‌های شیمیایی و… مقاوم باشند. در بخش‌های بعدی راجع‌به انواع مختلف این ورق و کاربردهای آن‌ها و تفاوت ژئوممبران مشکی و آبی صحبت خواهیم کرد.
انواع ژئوممبران و کاربرد های آن‌ها
انواع ژئو ممبران از نظر ترکیبات ساختاری به چند گروه مختلف تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:
ژئوممبران PVC مخفف عبارت Poly Vinyl Chloride
در تولید این محصول به مواد اولیه آن نرم‌کننده اضافه می‌کنند تا ورق تولیدشده نرم و انعطاف‌پذیر باشد و بتوان آن را به شکل رول درآورد. مهم‌ترین مزایای این ورق، مقاومت بالا در برابر سوراخ‌شدن، پارگی و سایش است و برای استفاده در ساخت کانال‌ها، نگهداری از آب آشامیدنی، پوشش مخازن و محل دفن زباله و ساخت لاینرهای تالاب فاضلاب کاربرد دارد.
ژئوممبران HDPE مخفف عبارت High-Density Polyethylene
این ورق‌ها نوع دیگری از ورقهای ژئوسنتتیک هستند و ضخامت بالایی دارند. قیمت پایین، مقاومت شیمیایی، استحکام بالا، دوام و ضخامت بالا و مقاومت در برابر اشعه ماوراءبنفش و آسیب‌های فیزیکی مانند ترک‌خوردن مهم‌ترین مزایای این محصول است. از کاربردهای آن نیز می‌توان به مواردی همچون ذخیره‌سازی آب، پوشش‌دهی حوضچه‌ها و کانال‌ها، پوشش مخازن و دفن زباله یا لند فیل اشاره کرد.
ژئوممبران LLDPE مخفف عبارت Linear Low-Density Pyethylene
برای تولید این ورق از پلی‌اتیلن کمچگالی خطی استفاده می‌کنند. نشت‌ناپذیری و نفوذناپذیری و انعطاف‌پذیری بالا این محصول را بین نصابان و مهندسان پرطرفدار کرده است و در مواردی مانند ساخت محفظه برای زباله‌های محیطی و حیوانی و ذخیره‌سازی مایعات کاربرد زیادی دارد.
ژئوممبران EPDM مخفف عبارت Ethylene Propylene Diene Monomer
برای ساخت این نوع ورق، از پلی‌اتیلن کمچگالی خطی استفاده می‌شود. دوام، ماندگاری، مقاومت در برابر سرما، گرما و اشعه ماوراءبنفش، انعطاف‌پذیری بیشتر ویژگی‌های مهم این محصول به‌شمار می‌روند و از مهم‌ترین کاربردهای آن نیز می‌توان به ساخت آستر‌ها و حوضچه‌های آبیاری در کشاورزی اشاره کرد.
ژئوممبران آبی چیست؟
برای آشنایی با تفاوت ورق ژئوممبران آبی با مشکی باید ویژگی هر یک از این ورق‌ها آشنا شوید. در این بخش با ژئوممبران آبی آشنایتان می‌کنیم. ژئوممبران‌های آبی ورق‌هایی هستند که به‌طور گسترده در صنایع گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرند و مزایای خاص خود را دارند. از مهم‌ترین ویژگی‌های این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
انعکاس نور
رنگ روشن ورقهای آبی باعث می‌شود که این محصولات نور بیشتری را منعکس کنند. در واقع انعکاس نور بیشتر ورقهای آبی نسبت به ورقهای مشکی را می‌توان به‌عنوان تفاوت بین ژئوممبران مشکی و آبی معرفی کرد. این ویژگی در کاربردهای خاص و منحصربه‌فردی مانند استفاده در گلخانه‌ها می‌تواند سودمند باشد. در محیط گلخانه انعکاس نور با ژئوممبران آبی توزیع نور را به حداکثر می‌رساند و همین موضوع باعث می‌شود که گیاهان رشد بهتری داشته باشند.
زیبایی شناسی
ویژگی دیگری ورقهای ژئوممبران را به محصولاتی پرطرفدار و پرکاربرد تبدیل کرده است، ظاهر جذاب این نوع ورق است. استفاده از ورق‌هایی به رنگ آبی در تمیزی ظاهری و افزایش جذابیت پروژه مورد نظر تاثیر به‌سزایی دارند. به‌عنوان مثال زیبایی شناسی در پروژه‌هایی مانند محوطه‌سازی اهمیت زیادی دارد و برای ساخت حوضچه‌های تزئینی آب به‌عنوان یک مورد از پروژه‌های محوطه‌سازی ورقهای آبی کاربرد زبادی دارند.
مقاومت حرارتی بالا
مقاومت حرارتی ژئوممبران آبی معمولا در مقایسه با ژئوممبران سیاه بالاتر است. این تفاوت بین ژئوممبران آبی و مشکی باعث می‌شود که ورقهای آبی برای استفاده در پروژه‌ها، محیط‌ها و فرآیندهایی با دمای بالا مانند سیستم‌های مهار زباله صنعتی و سیستم‌های مهار ثانویه کیفیت بالایی داشته و مناسب‌تر باشد.
کاربرد های ژئوممبران آبی
از کاربردهای مهم ژئوممبران آبی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- ساخت حوض‌های تزئینی و آب‌نماهای
- ساخت آستر گلخانه‌ها
- مهار زباله‌های صنعتی
- ساخت محفظه ثانویه برای نگهداری مواد شیمیایی
- لاینرهای تالاب
- ساخت تاسیسات تصفیه فاضلاب
ژئوممبران مشکی چیست؟
ژئوممبران مشکی، به‌طور گسترده در پروژه‌های فضای باز و صنایع مختلفی مانند ساخت‌وساز، کشاورزی، معدن، مدیریت زباله، پتروشیمی سدسازی، راه‌سازی و… کاربرد دارد. از مهم‌ترین ویژگی‌های ورقهای ژئوممبران مشکی می‌توان موارد زیر را نام برد:
جذب نور
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع ورق داشتن سطح بالایی از جذب نور و جلوگیری از نفوذ نور خورشید است. در واقع برخورداری از این ویژگی با به‌حداقل رساندن قرارگرفتن در معرض نور از رشد جلبک‌ها در مکان‌هایی مانند آسترهای حوضچه جلوگیری می‌کند و کیفیت آب را به میزان زیادی افزایش می‌دهد. این ویژگی را می‌توان به‌عنوان یکی دیگر از تفاوت‌های ورق مشکی و آبی درنظر رفت. ورقهای آبی برعکس ورقهای مشکی نور را منعکس می‌کنند.
رسانایی حرارتی
ویژگی دیگری که می‌توان برای ژئوممبران مشکی معرفی کرد، رسانایی حرارتی ورق‌هایی با این رنگ است. ورق مشکی برخلاف ورق آبی با کارایی بالاتری گرما را به خود جذب کرده و آن را انتقال می‌دهد. این ویژگی ورقهای ژئوممبران را به یکی از بهترین محصولات مورد نیاز در پروژه‌هایی مانند سیستم‌های ذخیره انرژی حرارتی و لاینرهای دفن زباله تبدیل کرده است. این پروژه‌ها به حفظ گرما یا اتلاف گرما نیاز دارند.
پایداری در مقابل اشعه ماوراءبنفش
برای فرموله‌کردن ورقهای ژئوممبران مشکی معمولا از کربن سیاه استفاده می‌شود. این ماده مقاومت ورق را در مقابل اشعه ماوراءبنفش به‌شدت افزایش می‌دهد. پایداری در مقابل اشعه ماوراءبنفش ویژگی است که باعث می‌شود، ورقهای مشکی برای پروژه‌هایی که در معرض نور خورشید قرار دارند و پایداری ورق در مقابل اشعه مضر خورشید اهمیت بالایی دارد، به کار می‌روند. مقاومت در برابر اشعه خورشید تاثیر زیادی در جلوگیری از تخریب زودرس و افزایش طول عمر ورق ژئوممبران دارد.
کاربرد های ژئوممبران مشکی
از مهم‌ترین کاربردهای این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت لاینر و روکش دفن زباله
- ساخت سیستم‌های مهار معدن
- ساخت مخازن ذخیره آب
- استفاده به‌عنوان آستر حوضچه‌های کشاورزی و آبزی‌پروری
- ساخت کانال و سیستم‌های آبیاری
- ایزولاسیون کارهای عمرانی مانند ساخت راه‌آهن، تونل‌ها، دیوارها و جاده‌ها
مقایسه ژئوممبران آبی و مشکی
تا این بخش از مقاله با ویژگی‌های ژئوممبران مشکی و آبی، کاربردها و برخی از تفاوت‌های این دو رنگ ورق آشنا شدید. در این بخش قصد داریم به مقایسه این ورق‌ها بپردازیم تا به خوبی به چند تفاوت ژئوممبران مشکی و آب را پی ببرید.
- ورقهای آبی به دلیل رنگ روشن نور را منعکس و ورقهای مشکی به دلیل تیره بودن نور را جذب می‌کنند
- از نظر ظاهر و زیبایی‌شناسی ورقهای ژئوممبران آبی از انواع مشکی زیباتر، جذاب‌تر و پرطرفدارتر هستند
- میزان مقاومت ورقهای آبی در مقابل گرما و حرارت از ورقهای سیاه بیشتر نیست. این محصولات قادرند دمای بین ۳۰ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند.
- ورقهای مشکی به دلیل وجود کربن در مواد اولیه خود در مقابل اشعه ماوراءبنفش خورشید مقاومت بیشتری دارند و دوام و ماندگاری آن‌ها نیز بالاتر است
- متفاوت بودن کاربرد هر یک از این ورق‌ها نیز به دلیل ویژگی‌های آن‌هاست. با توجه به مقاومت بالا در برابر حرارت، سرما و گرما از ورقهای ژئوممبران مشکی بیشتر در پروژه‌های موجود در فضای روباز مانند پروژه‌های ساختمانی، محیط زیست، سدسازی، راه‌سازی، پتروشیمی و کشاورزی استفاده می‌شود؛ اما ورقهای ژئوممبران آبی اغلب در محیط‌های مسقف مانند گلخانه‌ها و استخرها کاربرد دارند
- ضمانت ورقهای مشکی بیشتر از ورقهای آبی است؛ ولی با توجه به ویژگی زیبایی بصری قیمت انواع آبی از مشکی گران‌تر است
مطالعه بیشتر: صفر تا صد ساخت استخر کشاورزی با ورق ژئوممبران
جمع‌بندی
در این مقاله از سایت فرنام بسپار راجع‌به انواع ورق ژئوممبران و کاربردهای آن‌ها، ویژگی‌های ژئوممبران آبی و کاربردهای این نوع ورق، ویژگی‌های ژئوممبران مشکی و کاربردهای این نوع ورق و تفاوت ژئوممبران مشکی و آبی صحبت کردیم. در مقایسه بین این دو نوع ورق برنده قطعی وجود ندارد؛ زیرا هر یک از آن‌ها ویژگی‌ها و مزایای منحصربه‌فردی را ارائه می‌دهند و کاربردهای خاص خود را دارند.
در زمان خرید این ورق‌ها باید مواردی مانند بودجه پروژه و الزامات برنامه را درنظر گرفت و از مشاوره با کارشناسان صنعت یا تامین‌کنندگان ژئوممبران استفاده کرد. با توجه به ویژگی‌ها و مزایای خاص هریک از این ورق‌ها و تفاوت‌هایی که بین آن‌ها وجود دارد، شرکت فرنام بسپار به‌عنوان یکی از بهترین و معتبرترین شرکت‌های تولیدکننده این محصول برای رفع نیاز تمام مشتریان خود به‌صورت انحصاری ژئوممبران دولایه آبی مشکی نیز تولید می‌کند.
