ژئوممبران (Geomembrane) یک عایق با ضریب نفوذپذیری صفر یا نزدیک به صفر است که عمده ماده تشکیل‌دهنده آن پلی اتیلن است. در سال‌های اخیر استفاده از عایق ژئوممبران محبوبیت زیادی پیدا کرده است که دلایل اصلی آن را می‌توان نصب آسان، مقرون‌به‌صرفه بودن و کاهش هزینه‌ها دانست. کاربرد ورق‌های ژئوممبران به قدری گسترده است که استفاده از آن را در آب‌بندی استخر، ساختمان، تونل و غیره متداول کرده است. در ادامه توضیح مختصری از اینکه ورق ژئوممبران چیست می‌دهیم و سپس تمرکز خود را معطوف به مشخصات و کاربردهای مهم آن می‌کنیم.
ژئوممبران چیست؟
در پاسخ به این که ورق ژئوممبران چیست؟ باید بگوییم که ژئوممبران یک ورق عایقی و پوششی است که جهت هدر رفت سیالاتی مانند آب استفاده می‌شود؛ امروزه ژئوممبران را یکی از مصالح ژئوسنتتیک پرکاربرد به حساب می‌آورند. ژئوممبرانها ورقه‌هایی از جنس پلی اتیلن هستند که در پروژه‌ها و سیستم‌های دستساز جهت کنترل نفوذ سیالات به کار گرفته می‌شوند. از نظر ساختاری می‌توان گفت ورقه‌های ژئوممبران از لایه‌های ورقی نازک پلیمر تشکیل شده‌اند که سبب شده تا در زمینه های مختلفی مانند پروژه‌های عمرانی، زیست محیطی، حمل و نقل، صنعت زباله و نفت و گاز مورد استفاده قرار بگیرند.
شاید بتوان این را به طور کلی عنوان کرد که ورقه‌های ژئوممبران در محیط‌هایی کاربرد دارد که باید از هدررفت مایعات و گازها جلوگیری کرد. به طور مثال در پروژه‌هایی که باید از هدر رفتن آب تمیز، مواد خطرناک، گاز، فاضلاب و غیره خودداری شود، می‌توان ورق‌های ژئوممبران را به کار برد. اکثر اوقات هدرفت هر یک از موارد گفته شده، هزینه سنگینی را برای پروژه‌ها به همراه خواهد داشت که به این وسیله از رخ دادن آن جلوگیری می‌شود.
مشخصات ژئوممبران
به جهت درک بهتر در پاسخ به پرسش این که ژئوممبران چیست باید با انواع و مشخصات ورق ژئوممبران آشنا شوید. ورقه‌های ژئوممبران در انواع مختلفی ساخته می‌شود که پرکاربردترین آن پی وی سی (Polyvinyl Chloride) PVC، تی آر پی TRP (Reinforced Polyethylene)، ای پی دی اچ ،(High-Density Polyethylene) HDPE، ال ال دی پی ای Linear Low-Density Polyethylene) LLDPE و ای پی دی ام (Ethylene Propylene Diene Monomer) EPDM هستند. ضخامت ورقه‌های ژئوممبران از ۰.۷۵ تا ۳ میلیمتر است که رایج‌ترین ضخامت تولیدشده این محصول، ۱.۵ میلیمتر است. ورقه‌های بالای ۲ میلیمتر برای کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. قیمت ورقه‌های ژئوممبران را نوع، ضخامت، متراژ، شرکت تولید‌کننده، کیفیت مواد به کار رفته و گارانتی تعیین می‌کند.
کاربرد ورق ژئوممبران
مصالح ژئوسنتتیک مانند ژئوممبران به دلیل مقاومت در برابر موادشیمیایی، مقاومت در برابر خوردگی، نصب راحت، طول عمر بالا، انعطاف‌پذیری زیاد، خواص فیزیکی مناسب و کاهش هزینه‌ها، کاربردهای فراوانی دارد که در ادامه به مهمترین کاربردهای ورق ژئوممبران مثل آب بندی استخر، ساختمان، تونل، مخازن، دیوار حائل، لندفیل و حوضچه گل حفاری می‌پردازیم.
آب بندی استخر
امروزه مخازن آب در کشاورزی و دامپروری اهمیت بسیار زیادی دارد و استخرهایی را که جهت استفاده در باغداری و مزارع یا پرورش ماهی هستتند، شامل می‌شود؛ اما استخر فقط محدود به این موارد نیست بلکه مخازن آب بسیار گسترده هستند که شامل استخرهای شنا، دریاچه‌های دستساز مصنوعی، حوضچه‌های شستشو مانند مس و سنگ معدن و غیره هستند. معماران و سازندگان انواع استخر ترجیح می‌دهند از ورقه‌های ژئوممبران که یک لایه نفوذناپذیر است، استفاده کنند تا یک کار بادوام با طول عمر طولانی تحویل دهند. در واقع ورقه‌های ژئوممبران از پلی اتیلن ساخته شده‌اند و چون عایقی جهت نفوذ آب در انواع سازه استخری به کار گرفته می‌شود.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد عایق بندی استخر کلیک کنید.
آب بندی ساختمان
از دیرباز آب بندی ساختمان‌ها مسئله مهمی بوده است؛ چرا که اگر هر قسمتی آب در آن نفوذ پیدا کند با گذشت زمان باعث آسیب جدی به سازه و ساختمان می‌شود. پیش از این عایق‌کاری به وسیله فرآورده‌های نفتی چون قیرگونی و ایزوگام انجام می‌گرفت؛ اما مشکلات آنان مانند ترک برداشتن ایزوگام همچنان پابرجا بود. در سال‌های اخیر، ژئوممبران به عنوان یک لایه جهت آب بندی سازه‌ها توانست جایگاه مهم و بزرگی را در بازار تجهیزات آب‌بندی پیدا کند.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد عایق بندی ساختمان کلیک کنید.
آب بندی تونل
متروها در حمل و نقل شهری نقش مهمی را بازی می‌کنند و به همین جهت حفاظت و نگهداری تونل‌ها بسیار اهمیت پیدا می‌کند و اهمیت به آن‌ها فقط مختص تونل‌های شهری و کوهستانی نمی‌شود. اکثر تونل‌ها به دلیل گذشتن از زیرزمین چالش‌های زیادی را در مورد آب و خاک دارند که یکی از مهمترین آن‌ها، جلوگیری از نفوذ آب به داخل تونل است. امروزه سازندگان مسیرهای زیرزمینی ترجیح می‌دهند عایق بندی سازه‌ها را به وسیله ژئوممبرانها که یک عایق از جنس پلیمر، بادوام و انعطاف‌پذیر است، انجام دهند تا از نفوذ آب به داخل تونل و ایجاد مشکلات و هزینه در ساختار تونل جلوگیری شود.
آب بندی دیوار حائل
دیوار حائل در واقع یک سازه نگهدار است که جهت حفظ بنا و جلوگیری از ریزش سازه استفاده می‌شود. در واقع این دیوار مقاومت خاک را افزایش می‌دهد تا فشار جانبی در اثر شیب‌های غیرطبیعی قابل تحمل باشد. بر اساس تجربه، نیمی از سازه‌های حائل در طول مدت بهره‌برداری دچار نشت می‌شوند و این دلیل اصلی است که آب بندی سازه‌های حائل اهمیت پیدا می‌کند. لایه ژئوممبران به دلیل خاصیت نفوذناپذیری و انعطافی که در ساخت دارد در عایق‌بندی دیوارهای حائل بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آب بندی مخازن
مخازن زیادی جهت نگهداری مایعات مثل ذخیره آب یا مواد شیمیایی، نفتی، گازی و غیره وجود دارند که کوچکترین نشتی باعث هدر رفت مواد داخل مخازن می‌شود. یکی از روش‌های مطمئن جهت حفظ مواد داخل مخازن استفاده از لایه‌های نازک پلی اتیلن یعنی همان ژئوممبران است. پوشش ژئوممبران با خاصیت نفوذ ناپذیری بالایی که دارند، به حفظ و نگهداری مواد داخل مخازن کمک شایانی می‌کنند.
لندفیل
لندفیل یا خاک چال، به مکان‌هایی گفته می‌شود که دفن زباله در آن انجام می‌شود. هر چند در دهه‌های اخیر به ارزش زباله پی برده‌اند و در واقع باید در لندفیل موادی باشد که دیگر قابل بازیافت نیست و مواد بازیافتی باید از قبل جدا شوند و در چرخه بازیافت بارها مورد استفاده قرار بگیرند؛ با این حال به هر شکلی که زباله‌ها دفن شوند، شیرابه آن باید به گونه‌ای خارج شود که وارد آب‌های زیرزمینی نشود و آن‌ها را آلوده نکند. بنابراین مسیر خروج این مواد باید به گونه‌ای امن و مطمئن طراحی شود که آب به لایه‌های زیرین یعنی خاک و سپس به آب‌های زیرزمینی داخل نشود. بنابراین عایق‌بندی این مسیرها و تونل‌ها باید آب‌بندی شوند که امروزه لایه‌های پلیمری ژئوممبران به دلیل نفوذناپذیری خیلی بالای آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بیشتر بخوانید : عمر ورق ژئوممبران در لندفیل ها
حوضچه گل حفاری
در زمانی که پروژه‌های نفت و گاز حفاری می‌شوند، مواد زیادی چون نمک، شن، ماسه، مواد شیمیایی و مایعات حفاری نیز خارج می‌شوند که این مواد هم برای محیط زیست ضرر دارد و ممکن است به آب‌های زیرزمینی نیز نفوذ پیدا کنند و باعث آلودگی آب‌ها شوند. برای جلوگیری از تمام این اتفاقات در کنار حفاری نفت و گاز، حوضچه‌هایی ساخته می‌شود که به وسیله مصالح ژئوسنتتیک همچون ممبران‌ها مانع از ورودی ناخالصی‌ها و مواد شیمیایی به محیط زیست و آب‌های زیرزمینی می‌شود.
جمع‌بندی
در این مطلب توضیح داده شد که ورق ژئو ممبران چیست. ورقه‌های ژئوممبران برای مصارف مختلفی از جمله آب‌بندی استخر، تونل، ساختمان و … برای جلوگیری از هدررفت مایعات، گازها و در واقع عایق‌بندی به کار گرفته می‌شوند و تقاضا برای استفاده از آن روز به روز در حال افزایش است. شرکت فرنام بسپار یکی از تولیدکنندگان محصولات ژئوسنتتیک مانند ورقه‌های ژئوممبران فعالیت‌های خود را با حضور متخصصین ژئوتکنیک در این حوزه گسترش داده است و گام‌های بزرگی جهت تقویت این محصولات برداشته است. جهت خرید ژئوممبران از این شرکت تماس بگیرید تا با مشاوران بهترین و دقیق‌ترین محصول را خریداری کنید.
مقالات جدید :
بهترین روش های آب بندی نمای ساختمان
بهترین روش و مواد آب بندی استخر
