امروزه در بیشتر کارهای مهندسی از محصولات جدید با تکنولوژی روز استفاده می‌شود. این محصول‌ها مزیت‌های زیادی دارند و از نظر اقتصادی بسیار به‌صرفه هستند. ژئوگرید (Geogrid) یکی از محصولات جدید است که کاربرد اصلی آن تقویت کردن خاک در پروژه‌های مختلف است.
در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که ژئوگرید چیست؟ اگر دوست دارید این محصول جدید را بشناسید، حتما تا پایان مقاله را مطالعه کنید.
ژئوگرید چیست؟
ژئوگرید به‌صورت ورق‌های مشبک و از خانواده ژئوسنتتیک است. محصولات ژئوسنتتیک با توجه به نوع کاربرد آن‌ها، انواع مختلفی دارند. ژئوگرید، یکی از محصولات مهندسی جدید و پرکاربرد است که با توجه به کاربردهای بسیار زیاد، استفاده از آن، روز به روز در حال افزایش است. این محصول به دلیل مقاومت کششی بالا و قابلیت قفل‌شوندگی زیاد با خاک، به‌عنوان تقویت‌کننده خاک استفاده می‌شود. این ویژگی موجب تقویت بیشتر خاک و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی خواهد شد.
در واقع می‌توان گفت که ژئوگرید، صفحه‌ای مشبک با ساختاری متشکل از رشته است که به‌صورت عمود برهم یا غیرعمود در نقاط اتصال، به‌هم وصل شده‌اند. اندازه شبکه محصول با توجه به کاربرد آن مشخص می‌شود. معمولا اندازه شبکه ریز یا درشت است.
پلیمر استفاده شده در ساخت ژئوگرید چیست؟
اگر می‌خواهید بدانید که پلیمرهای مورد استفاده در ساخت ژئوگرید چیست؟ باید بگوییم که جهت تولید این محصول از پلیمرهای مختلفی استفاده می‌شود. پلی‌استر، پلی‌وینیل‌کلراید، پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن چهار نوع پلیمرهای ژئوگرید است که بیشترین کاربرد را برای ساخت این محصول دارند.
خرید ژئوممبران در فرنام بسپار
کاربرد ژئوگرید
شاید برایتان سوال باشد که کاربرد ژئوگرید چیست؟ همانطور که مشخص است، این محصول کاربردهای زیادی دارد و ما در ادامه چند مورد از رایج‌ترین کاربرد این محصول را بیان کرده‌ایم:
- اجراکردن دیوارهای ساحلی؛
- ایجاد مسیرهای دسترسی در مکان‌های باتلاقی؛
- استفاده در کانال‌های انتقال آب؛
- تقویت زیرسازی در فرودگاه‌ها و راه‌آهن‌ها؛
- زیرسازی معابر و جاده‌ها؛
- ایجاد دیوار حائل تا زاویه ۹۰ درجه؛
- تقویت کردن شیب‌ها؛
- بالابردن مقاومت مکانیکی و کششی؛
- ایجاد خاکریزها در مناطق مختلف؛
- جلوگیری از ریزش کوه، صخره‌ها و شیروانی‌های خاکی؛
- رست کردن دیوارهای فضای سبز؛
- مسطح کردن خاک؛
مزایای استفاده از ژئوگریدها
احتمالا این سوال برایتان پیش آمده است که مزایای استفاده از ژئوگریدها چیست؟ با توجه به کاربرد این محصول، انتظار می‌رود که مزایای قابل توجهی هم داشته باشد؛ در ادامه چند مورد از مهم‌ترین مزایای این محصول را نام برده‌ایم:
- استفاده از آن باعث کاهش مصالح به‌کار رفته و در نتیجه حذف هزینه حمل مصالح می‌شود.
- حمل و نقل بسیار آسانی دارد و از این نظر بسیار به‌صرفه است.
- در مقایسه با روش‌های سنتی‌تر صرفه اقتصادی بیشتری دارد.
- برای نصب به تخصصی زیادی نیاز ندارد.
- استفاده از آن برای محیط زیست هم مفید است؛ چراکه مصالح خاکی کمتری به‌کار گرفته می‌شود.
- استفاده از ژئوگریدها، باعث تسریع و تسهیل در انجام پروژه‌ها می‌شود.
- در برابر عوامل شیمیایی و زیست محیطی مقاومت بسیار بالایی دارد.
- در حین نصب، احتمال آسیب‌دیدگی آن بسیار کم است.
- در کرنش پایین، مقاومت بالایی دارد.
- میزان خزش آن بسیار کم است.
- ژئوگریدها، طول عمر سازه‌های ژئوتکنیکی را افزایش می‌دهند و همچنین هزینه تعمیر و نگهداری آن را کم می‌کنند.
- استفاده از این محصول، هیچ‌گونه اثر میکروبیولوژیکی ندارد.
انواع ژئوگرید
ژئوگرید انواع مختلفی دارد که بر این اساس به چهار نوع زیر تقسیم می‌شوند:
ژئوگرید یکپارچه تزریقی
برای تولید این محصول از پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن استفاده می‌شود. برای ساخت ژئوگرید یکپارچه تزریقی، ابتدا ورق‌هایی از این مواد تولید و سپس سوراخ‌هایی در آن ایجاد خواهد شد. معمولا سوراخ‌های ایجاد شده با توجه به نوع ژئوگرید و مقاومت کششی آن‌ها در یک جهت یا جهت‌های مختلف کشیده می‌شود. این کار ساختار، یکپارچه‌ای را در جهت‌های عرضی و طولی ایجاد می‌کند.
پس، یکی از ویژگی‌های این نوع ژئوگرید، یکپارچگی مواد تشکیل‌دهنده و همچنین مقاومت بالا در نقاط اتصال است. این محصول در برابر ضربه‌های ناشی از سنگ و ذرات خاک، تاثیرپذیری بسیار کمی دارد. از ژئوگرید یکپارچه تزریقی برای ایجاد حائل جهت تقویت بستر خاک و همچنین افزایش ظرفیت باربری خاک استفاده می‌شود.
ژئوگرید بافتنی
برای ساخت این نوع ژئوگرید از نوعی پلیمر خاص استفاده می‌شود. تولید ژئوگرید بافتنی از درهم تنیدگی تار و پودها انجام خواهد شد. در واقع، تار و پودها به‌صورت عرضی و طولی در همدیگر بافته می‌شوند و شبکه ژئوگرید را ایجاد می‌کنند.
یکی از عیب‌های این محصول، استفاده از نخ پلیمری در ساخت آن است که آسیب‌پذیری آن را بالا برده است. به‌همین دلیل برای بالا بردن مقاومت آن از مواد پلیمری یا قیری یا حتی ترکیبی از هر دو استفاده می‌شود. کاربرد اصلی ژئوگرید بافتنی در جهت مسطح‌سازی آسفالت است.
ژئوگرید تزریقی-جوشی
در ساخت این نوع ژئوگرید از نوارهایی استفاده می‌شود که با تزریق پلیمر به‌وجود آمده‌اند. این نوارها به کمک گرما و در نقاط اتصال به یکدیگر وصل می‌شوند. البته این محصول مقاومت بسیار کمی در نقاط اتصال دارد. پس در صورتی استفاده از آن باید به‌صورت دقیق‌تر آن را بررسی کنید.
ژئوکمپوزیت‌ها
این محصول از ترکیب ژئوگریدهای یکپارچه یا بافتنی با ژئوسنتتیک‌های دیگر مانند ژئوتکستایل‌ها و ژئومت‌ها ساخته می‌شود. از ژئوکمپوزیت‌ها جهت مسطح‌سازی خاک و آسفالت استفاده می‌کنند.
مشخصات فنی ژئوگرید
نوبت آن است که بگوییم مشخصات ژئوگرید چیست؟ معمولا هر محصولی که به بازار عرضه می‌شود، دارای یک برگه مشخصات فنی است. در این برگه، اطلاعات مختلفی شامل خواص مکانیکی مانند مقاومت کششی و میزان کرنش، همچنین خواص فیزیکی شامل ابعاد مش‌ها، طول و عرض رول‌ها، ضرایب کاهنده وجود دارد. مشخصات فنی هر محصول توسط شرکت سازنده عرضه می‌شود. در هنگام استفاده از ژئوگرید به این مشخصات نیاز خواهید داشت.
نکات مهم در استفاده از ژئوگریدها
مهم‌ترین کاربرد ژئوگرید تقویت خاک و زمین است. این محصول از مقاومت بیشتری نسبت به ژئوتکستایل‌ها برخوردار است؛ اما در هنگام استفاده از آن‌ها باید نکات مهمی را رعایت کرد. در ادامه چند نکته مهم بررسی شده است:
- اگر قصد دارید از آن‌ها در دیوارها استفاده کنید، باید ۷۰ درصد آن را پوشش دهد.
- ژئوگریدها باید تمام عرض خاکریز را پوشش دهد؛ در غیر این‌صورت عملکرد مناسبی نخواهد داشت.
- در مناطق زلزله‌خیز باید طبق قوانین خاصی از آن استفاده شود.
- در مناطق شیب‌دار، میزان شیب روی فاصله بین ژئوگریدها تاثیر دارد؛ چراکه این کار موجب پایداری شیب خواهد شد.
- در هر شرایط آب و هوایی، چه گرم و چه سرد، قابل استفاده است.
جمع‌بندی
ما در این مطلب توضیح دادیم که ژئوگرید چیست؟ و شرح دادیم که ژئوگرید یکی از محصولات خانواده ژئوسنتتیک است که کاربردهای بسیار زیادی دارد. مهم‌ترین کاربرد ژئوگرید مسطح سازی خاک است؛ اما علاوه‌براین، برای اجرا دیوارهای ساحلی، زیرسازی در فرودگاه‌ها و راه‌آهن، جلوگیری از ریزش کوه، صخره و … استفاده می‌شود. این محصول دارای چهار نوع مختلف است؛ شامل یکپارچه تزریقی، بافتنی، تزریقی-جوشی و ژئوکمپوزیت‌ها که استفاده از هر یک، مزایای خاص خودش را دارد. البته قبل از استفاده از ژئوگرید باید نکات مهمی را در نظر داشته باشید که در این مقاله به همه آن‌ها پرداخته شد.
